AFO ve KAFO Ortezleri Arasındaki Fark Nedir
Ayak bileği, diz ve ayak bileği eklemlerindeki hareket bozuklukları ve kas zayıflıkları, günlük yaşam aktivitelerini zorlaştırabilir. Bu tür durumlarda kullanılan ortopedik yardımcı cihazlar, kişinin hareketliliğini artırmaya ve yaşam kalitesini iyileştirmeye yardımcı olur. İki yaygın ortez türü olan AFO (Ayak Bileği-Foot Ortezi) ve KAFO (Diz-Ayak Bileği-Alt Ekstremite Ortezi), benzer amaçlarla kullanılsa da, tasarımları ve işlevleri açısından önemli farklılıklar gösterir. Bu makalede, AFO ve KAFO ortezlerinin arasındaki farklar, kullanım alanları, fonksiyonları ve hangi hastalarda tercih edileceği konuları ele alınacaktır.
AFO (Ayak Bileği-Foot Ortezi) Nedir?
AFO, Ayak Bileği-Foot Ortezi olarak bilinir ve özellikle ayak bileği ile alt ekstremitedeki hareket kayıpları veya zayıflıklar için kullanılan bir ortez türüdür. AFO’nun temel amacı, ayak bileğini stabil hale getirerek, düzgün bir yürüme paterninin oluşmasına yardımcı olmak ve daha fazla hareket kontrolü sağlamaktır. Genellikle nörolojik hastalıklar, kas-iskelet sistemi problemleri veya yaralanmalar sonucu hareket kabiliyeti sınırlı olan bireylerde tercih edilir.
AFO’nun Fonksiyonları:
- Ayak bileği desteği sağlamak: Ayak bileğini 90 derece dorsifleksiyon pozisyonunda sabitleyerek, hastanın düzgün yürümesine katkı sağlar.
- Kas zayıflığını desteklemek: Spastisite, felç veya kas distrofisi gibi durumlar nedeniyle kas gücünü artırarak, yürüyüşü stabil hale getirir.
- Yürüme konforunu artırmak: Ayak bileği hareketini kontrol eder ve ayak basma düzenini normalleştirir.
- Eklem deformitelerini önlemek: Yaşla birlikte meydana gelen eklem deformasyonlarının önlenmesine yardımcı olur.
Kimler Tarafından Kullanılır? AFO, genellikle felç geçirmiş hastalar, kas distrofi, nörolojik rahatsızlıklar (örneğin serebral palsi) ve ayak bileği yaralanmaları olan bireylerde kullanılır.
KAFO (Diz-Ayak Bileği-Alt Ekstremite Ortezi) Nedir?
KAFO, Diz-Ayak Bileği-Alt Ekstremite Ortezi olarak adlandırılır ve daha geniş bir bölgede etkilidir. Bu ortez türü, diz, ayak bileği ve alt ekstremiteyi kapsayan bir yapıya sahiptir ve genellikle daha karmaşık hareket bozuklukları olan hastalar için tasarlanır. KAFO’nun temel amacı, alt ekstremiteyi düzgün bir şekilde hizalamak, hareketi kontrol etmek ve yürüyüş sırasında dengeyi sağlamaktır. Bu ortez, genellikle diz ekleminde zayıflık, dengesizlik ya da aşırı yüklenme riskine sahip olan bireylerde kullanılır.
KAFO’nun Fonksiyonları:
- Hareket kontrolü sağlamak: Diz ve ayak bileği eklemlerinin hareketini kontrol ederek, dengesizliği azaltır.
- Hizalama desteği sunmak: Alt ekstremiteyi doğru hizaya getirerek, diz ve ayak bileğindeki aşırı yüklenmeleri önler.
- Kas desteği sağlamak: Kas zayıflıklarını telafi ederek, yürüyüşün daha stabil ve verimli olmasına yardımcı olur.
- Enerji tüketimini azaltmak: Yürüyüş için gereken enerjiyi azaltarak, daha uzun mesafeler kat edilmesini sağlar.
Kimler Tarafından Kullanılır? KAFO, özellikle felç geçiren hastalar, diz ekleminde zayıflık yaşayan bireyler, kas distrofisi ve nörolojik hastalıklar (örneğin omurilik hasarı, serebral palsi) gibi durumlarda tercih edilir. Ayrıca, diz ve ayak bileği yaralanmaları ile karşı karşıya olan bireyler için de önemli bir tedavi seçeneği sunar.
AFO ve KAFO Arasındaki Temel Farklar
1. Etki Alanı:
- AFO yalnızca ayak bileği ve alt ekstremite bölgesine odaklanırken,
- KAFO, diz, ayak bileği ve alt ekstremiteyi kapsayan daha geniş bir alanı hedef alır.
2. Kullanım Amacı:
- AFO, genellikle ayak bileği eklemini stabilize etmek ve yürüyüş sırasında dengeyi sağlamak için kullanılır.
- KAFO, diz eklemi dahil olmak üzere daha fazla eklemdeki hareketi kontrol eder ve alt ekstremiteyi daha geniş bir şekilde destekler.
3. Kullanıcı Profili:
- AFO, genellikle ayak bileği problemleri olan hastalarda kullanılır, özellikle ayak bileğindeki zayıflık veya hareket kaybı nedeniyle yürüyüşü zorlaşan bireylerde tercih edilir.
- KAFO, diz ve ayak bileği gibi büyük eklemde zayıflık yaşayan, daha kapsamlı destek gereksinimi duyan hastalarda kullanılır.
4. Fiziksel Tasarım:
- AFO, ayak bileği etrafında yoğunlaşan bir yapı sunarken,
- KAFO, diz, ayak bileği ve alt ekstremiteyi kapsayan daha geniş bir yapıya sahip olup, hastanın diz hareketini de kontrol eder.
AFO ve KAFO, her ikisi de hareket kısıtlılığı olan bireylere destek sağlayan önemli ortopedik cihazlardır. Ancak, kullanım amaçları, etki alanları ve hastaların ihtiyaçlarına göre önemli farklılıklar gösterirler. AFO, daha hafif sorunlar yaşayan, özellikle ayak bileği ve alt ekstremitedeki zayıflıklar için uygundur, oysa KAFO, daha karmaşık ve ileri düzeydeki hareket bozuklukları için tercih edilir. Bu cihazların doğru seçimi, bireyin hareket kabiliyetini iyileştirecek ve günlük yaşamını kolaylaştıracaktır.